Công nghệ VAR là gì? Cách VAR thay đổi thế giới bóng đá

Bóng đá, như mọi môn thể thao, luôn cần công bằng và minh bạch. Trọng tài sai sót trong quá khứ đã thay đổi cục diện nhiều trận đấu theo những cách rất phản cảm, gây tiếc nuối và phẫn nộ. Để khắc phục, công nghệ VAR ra đời, giúp trọng tài đưa ra quyết định chính xác hơn, bảo vệ công bằng cho trận đấu.

Vậy công nghệ VAR là gì và nó đã thay đổi bóng đá như thế nào? Hãy cùng trang bóng uy tín tìm hiểu qua bài viết dưới đây.

Công nghệ VAR là gì?

Để giúp mọi người hiểu hơn về công nghệ này các bạn hãy tham khảo những thông tin được đưa ra dưới đây.

Định nghĩa VAR

VAR (Video Assistant Referee) là công nghệ trọng tài hỗ trợ bằng video, giúp xem lại các tình huống gây tranh cãi trong trận đấu. VAR cho phép xem lại các tình huống gây tranh cãi trong trận đấu, như bàn thắng, phạt đền, thẻ đỏ, hoặc lỗi việt vị, thông qua footage video được phân tích bởi đội ngũ trọng tài video thường được gọi là tổ VAR.

Ai là người điều khiển VAR?

Người điều khiển VAR là tổ trọng tài video, gọi là VAR team, thường bao gồm:

• Trọng tài VAR chính (VAR): Người trực tiếp quan sát và phân tích video các tình huống quan trọng.
• Trợ lý VAR (AVAR1, AVAR2…): Hỗ trợ rà soát các góc quay, phân tích tình huống cụ thể như việt vị, phạm lỗi, v.v.
• Kỹ thuật viên video: Phụ trách vận hành hệ thống thiết bị, lựa chọn góc quay phù hợp để tổ trọng tài đánh giá.

Tổ VAR làm việc tại phòng VAR (Video Operation Room) có thể đặt ở ngay trong sân vận động hoặc tại trung tâm điều hành riêng biệt. Tổ này liên lạc với trọng tài chính trên sân thông qua hệ thống tai nghe chuyên dụng. Tổ Var chỉ can thiệp khi phát hiện sai sót rõ ràng và nghiêm trọng trong các tình huống.

>>Xem thêm bài viết: CM là gì​ trong bóng đá? Những CM hoàn hảo trong bóng đá hiện đại

VAR bắt đầu từ đâu?

Công nghệ VAR bắt đầu từ Hà Lan và từng bước phát triển thành một phần không thể thiếu của bóng đá hiện đại. 

• 2012: VAR bắt đầu được nghiên cứu và thử nghiệm bởi Hiệp hội bóng đá Hoàng gia Hà Lan (KNVB), với mục tiêu hỗ trợ trọng tài trong các tình huống quan trọng.
• 2016: VAR được thử nghiệm thực tế lần đầu trong một số trận đấu thuộc giải quốc nội Hà Lan và tại giải giao hữu quốc tế.
• 2018: VAR chính thức ra mắt trên sân khấu lớn nhất – FIFA World Cup 2018 tại Nga. Đây là lần đầu tiên công nghệ được sử dụng trong một kỳ World Cup, giúp thay đổi cục diện nhiều trận đấu và gây tranh luận sôi nổi.
• 2019 trở đi: Hàng loạt giải đấu lớn bắt đầu áp dụng VAR như: Ngoại hạng Anh (Premier League), UEFA Champions League, La Liga, Serie A, Bundesliga…

Khi nào VAR can thiệp và dừng trận đấu

Công nghệ VAR không can thiệp vào mọi tình huống trên sân, mà chỉ được sử dụng trong những trường hợp đặc biệt có thể ảnh hưởng trực tiếp đến kết quả trận đấu.

4 tình huống VAR được phép can thiệp

Dưới đây là 4 tình huống mà VAR được phép can thiệp trong bóng đá:

• Bàn thắng: VAR có thể được sử dụng để xem xét các tình huống liên quan đến lỗi việt vị hoặc lỗi xảy ra trước khi ghi bàn, như phạm lỗi trong vòng cấm, hoặc các tình huống va chạm dẫn đến bàn thắng.
• Phạt đền: VAR sẽ can thiệp khi có nghi ngờ về một quyết định phạt đền sai, chẳng hạn như quyết định thổi phạt đền khi không có lỗi rõ ràng hoặc không thổi phạt đền khi có lỗi vi phạm.
• Thẻ đỏ trực tiếp: VAR sẽ được sử dụng để kiểm tra các tình huống có thể dẫn đến thẻ đỏ trực tiếp, như hành vi bạo lực hoặc phạm lỗi nguy hiểm không được trọng tài chính phát hiện.
• Nhận diện sai cầu thủ: Trong trường hợp trọng tài chính có thể đã nhận diện sai cầu thủ trong một tình huống phạm lỗi hoặc xử lý vi phạm, VAR sẽ can thiệp để đảm bảo đúng người bị xử lý.

Trình tự can thiệp

Trình tự can thiệp của VAR trong một trận đấu bóng đá bao gồm:

• VAR báo hiệu: Khi phát hiện một tình huống đáng nghi ngờ hoặc sai sót nghiêm trọng, tổ VAR sẽ gửi tín hiệu đến trọng tài chính thông qua hệ thống liên lạc.
• Trọng tài dừng trận đấu: Trọng tài chính sẽ tạm dừng trận đấu để xem xét lại tình huống mà VAR đã báo hiệu. Trọng tài có thể yêu cầu dừng trận đấu ngay lập tức nếu cần thiết.
• Xem lại video: Trọng tài chính sẽ xem lại đoạn video từ nhiều góc quay khác nhau, được cung cấp bởi VAR, để đánh giá lại tình huống một cách kỹ lưỡng.
• Quyết định cuối cùng: Sau khi xem xét video, trọng tài chính sẽ đưa ra quyết định cuối cùng, có thể là thay đổi quyết định ban đầu hoặc giữ nguyên quyết định.

VAR đã thay đổi thế giới bóng đá như thế nào?

Công nghệ VAR đã thay đổi thế giớ bóng đá rõ rệt thông qua những yếu tố như sau:

Tăng tính công bằng cho trận đấu

Công nghệ VAR đóng vai trò quan trọng trong việc tăng tính công bằng cho các trận đấu bóng đá. Bằng cách giảm thiểu sai sót nghiêm trọng của trọng tài, VAR giúp đảm bảo các quyết định quan trọng như bàn thắng, phạt đền, hay thẻ đỏ đều chính xác hơn.

Tạo áp lực cho cầu thủ

Công nghệ VAR không chỉ giúp đảm bảo tính công bằng mà còn tạo ra áp lực lớn đối với các cầu thủ trong suốt trận đấu. Nhờ vào khả năng xem lại video, các hành vi tiểu xảo hay đánh nguội dễ dàng bị phát hiện và xử lý. 

Điều này khiến các cầu thủ phải thận trọng hơn trong từng pha bóng, tránh những hành vi phạm lỗi tiềm ẩn. Đồng thời giảm bớt những tình huống tiêu cực có thể làm xấu đi hình ảnh của trận đấu.

Làm thay đổi cách chơi bóng

Công nghệ VAR đã làm thay đổi cách chơi bóng của các cầu thủ. Mỗi tình huống quan trọng sẽ được soi kỹ qua video, các cầu thủ trở nên cẩn trọng hơn trong lối chơi của mình. Đặc biệt là trong những tình huống gần vòng cấm hay biên, nơi có thể xảy ra các quyết định quan trọng như phạt đền hay việt vị giúp họ hạn chế những hành vi phạm lỗi không đáng có.

>> Xem thêm bài viết: Cách nhận biết trận đấu có dấu hiệu dàn xếp tỷ số

Những tranh cãi xung quanh việc áp dụng công nghệ VAR vào bóng đá

Bên cạnh những ưu điểm của công nghệ VAR thì vẫn còn nhiều nhiều tranh cãi xung quanh việc áp dụng công nghệ này. Bởi: 

Làm gián đoạn nhịp độ trận đấu

Áp dụng công nghệ VAR có thể gián đoạn nhịp độ trận đấu khi trọng tài phải tạm dừng để xem lại video. Điều này làm mất đi tính liền mạch của trận đấu, khiến các cầu thủ bị phân tâm và người hâm mộ phải chờ đợi kết quả, làm giảm đi sự hào hứng và kịch tính của trận đấu.

Vẫn có yếu tố chủ quan

Mặc dù VAR cung cấp thông tin và khuyến nghị nhưng quyết định cuối cùng vẫn thuộc về trọng tài chính. Điều này có nghĩa là vẫn có yếu tố chủ quan trong mỗi quyết định. Bởi vì trọng tài có thể lựa chọn không đồng ý với khuyến nghị của VAR và giữ nguyên quyết định ban đầu.

Tình huống việt vị “tính bằng centimet”

Tình huống việt vị “tính bằng centimet” đã gây ra nhiều tranh cãi vì sự khắt khe trong việc xác định việt vị, đôi khi làm trận đấu mất đi sự tự nhiên. Việc xét việt vị theo chiều dài centimet có thể thiếu tính linh hoạt với diễn biến thực tế của trận đấu, khi một số pha bóng rất khó để xác định chính xác, dẫn đến những quyết định mà người hâm mộ và cầu thủ cảm thấy không công bằng.

Kết luận

Công nghệ VAR là một bước tiến quan trọng trong việc nâng cao chất lượng điều hành trận đấu, mang đến sự minh bạch và công bằng hơn cho bóng đá. Dù vẫn còn nhiều ý kiến trái chiều, không thể phủ nhận rằng công nghệ VAR đã thay đổi hoàn toàn bộ mặt của bóng đá – tác động của nó vừa có mặt tích cực, vừa không thiếu những yếu tố tiêu cực.